- Al decennia is je slotgracht helder. Mooie waterplanten pronken op de achtergrond van trouwfoto's op de ophaalbrug.
Maar dat lijkt te veranderen... - Waar blijven die waterplanten? Wat doen die rode klauwen op de kant? Waarom groeien de algen zo hard? (En het water stinkt soms wel een beetje, in een hete zomer.)
- Herken je dat? Of eigenlijk: wil je weten wat er onder het oppervlak gaande is?
Dankzij ervaringen in stad en in kasteelwateren weet ik wat ik zou moeten verwachten. Achtergrondgesprekken met de terreinbeheerders, vrijwilligers en trouwe bezoekers lichten vaak al een belangrijke tip van de sluier op. Ik vis het er voor jullie uit!
Diverse keren monitoren heeft zin:
- De aanwezige vissen raken gewend aan snorkelend gezelschap en komen na twee of meer bezoeken zelf naderbij, om 'een interview te geven' aan de onderzoeker Aaf.
- De slotgracht en aanpandige wateren hebben twee oevers én een midden. Die zijn in drie telrondes beter te monitoren; ook komt niet elke (vis)soort in elk deel van de waterpartij voor.
- Na drie duiken wordt goed duidelijk waar de geheimen zitten: kuilen, oud zinkhout, ondergraven oevers, aangetaste balken.
- Na een aantal telrondes i.c.m. gesprekken met even zo gepassioneerde terreinbeheerders en vaste bezoekers, komen wetenswaardigheden boven water: denk aan de vondst van een tube crème van een Amerikaanse soldaat uit Tweede Wereldoorlog, die gelegerd was op Kasteel Oud Poelgeest!
- Dankzij mijn (interim-)rapportages wordt duidelijk waar eventueel dieper gekeken moet worden, of waar pijnpunten liggen. Die breng ik in kaart. Ik overleg met collega's welke oplossingen er mogelijk zijn voor jouw specifieke waterpartij.
- Met de verslagen en foto's die ik deel, genereer je meer draagkracht bij bezoekers om het omliggende park schoon te houden. Zij worden ambassadeurs, die ook weer betalende vrienden meenemen. Mijn aquatisch onderzoek is daarmee ook een diepte-investering.
- Je kan zelfs een tentoonstelling maken van opgedoken vondsten en onderwaterfoto's met informatie! Daar help ik je graag bij, vraag ernaar.
"Aaf pakt alles op haar telrondes mee"
"Aaf stond in 2017 te popelen om bij ons een kijkje te komen nemen. We bedachten alvast wat vragen waarmee ze aan de slag kon.
Inmiddels is ze al vier keer teruggeweest en ze blijft nieuwe diersoorten opduiken en sub-onderzoekjes bedenken, specifiek van toepassing op ons watersysteem.
- "Het kan zomaar zijn dat er het nodige in de duiker zit, al zit er wel een stevig rooster voor: ik ben benieuwd!
- "Wij hebben in de kasteelvijver/gracht en bosvijver nogal last van algen, wieren, en de laatste tijd steeds meer kroos. Wat te doen?
- "We zijn alvast blij met je mossel-onderzoek: of ze beter op glas, hout of steen groeien, willen wij ook graag weten. Ik ben zelfs al zover gegaan om wat kunststof kratten in het water te leggen ter bevordering van de aanwas van zoetwater-mosselen...
- "Vwb nachtsnorkelen lijkt mij prima, hoe meer kreeften je kan wegvangen hoe beter voor de rest van de flora en fauna. En we zijn ook nieuwsgierig naar de mosselaangroei en andere waterdieren, uiteraard."
Uit het rapport van Aaf:
- 'IVN-Gids Joke heeft zo’n 20 bezoekers uitleg gegeven over ’t vissenmonitoren, de kreeften en ze heeft volop vragen beantwoord. In drie talen (voor zover ik hoorde).'
"Hulde! Hulde! Veel dank voor deze uitvoerige rapportage, zijn wij blij mee."
- De blauwe natuur krijgt een gezicht en een stevige kennisbasis, waarover kasteelgidsen ook kunnen vertellen
- Er komen áltijd sterke verhalen boven water, omdat niemand anders met duikbril en zaklamp elke centimeter afspeurt
- Bijvangsten zijn er sowieso: positief (bijv. nieuwe diersoorten) of negatief (kreeftenvraat aan de fundering)
- Afval ruimt Aaf standaard van de bodem; ook daarin zit interessant leven om over te leren.
Er zit een heel ecosysteem in
Mensen die een band opbouwen met individueel herkenbare dieren in jouw wateren, geven ze vaak een naam. Daarmee wordt een voorheen onbekende snoek ineens 'Muurbloempje'. Ook gaan mensen je gracht of vijver zien die óók beschermd moet worden tegen drijfvuil.
Het begint bij bewustwording en de onbekende onderwaterwereld maak ik zichtbaar.
Bezoekers raken meer betrokken
Water is niet meer een noodzakelijk kwaad (dode vissen drijven boven, water stinkt bij meer dan 25 graden), maar het wordt iets waarbij de vaste vrijwilligers én nieuwe bezoekers betrokken raken, omdat zij een band krijgen met wat erin leeft. Drijft er op een dag een dode vis, dan is dat ineens heel anders als de bezoekers het benaderen als: "Muurbloempje is overleden… wat kunnen we vanaf nu doen om dit te voorkomen?"
Wat is de investering?
Jouw investering in een slotgrachtonderzoek is € 2.384,- excl. btw. Dit verdien je terug op verschillende manieren: zo kun je bijvoorbeeld de lokaal gevangen kreeften op het menu zetten.
-
€ 2384,00 ex BTW
-
€ 100,00 ex BTW
-
€ 50,00 ex BTW
Bonussen
Alles wat ik opduik, kun je tentoonstellen. Ook daarmee kun je bezoekers trekken. Van pijpenkopjes tot en middeleeuwse harken en munten…
Evt. kun je de hoge resolutiefoto’s die ik maak gebruiken voor eigen pr. Je kunt ze aanschaffen met 50% korting. Normaal betaal je € 100,- per foto, maar als je ze afneemt bij een watertheater-sessie, betaal je dus maar € 50,- (excl. btw).
Extra optie: zaklampsessie by night
Het watertheateroptreden doe ik dan in het donker, met een sterke zaklamp. Dat geeft een nóg specialer effect. Dit kan ik alleen doen als ik al een keer eerder overdag in jouw vijver of gracht een optreden heb gedaan en weet wie ik onder water kan tegenkomen!
Wil je je echt onderscheiden?
Overweeg dan om ook met betaald watertheater te gaan werken. Zo laat je je bezoeker op een unieke wijze kennismaken met de onbelichte en bijzondere leefwereld in je slotgracht, molensloot of waterlelievijver.
Wil je én slotgracht-onderzoek én watertheater, meld je dan aan voor de grachtenscan. Daarin verkennen we wat een mooie combinatie is en of en hoe ik je kan helpen.
Hoe ik in de gracht belandde?
Door het project Kat uit de Gracht ben ik in de Leidse stadswateren terechtgekomen. Ik controleerde zwemmend of de kattenklimtouwen, die ik met mijn buurtgenoten had opgehangen, nog wel stevig aan de kademuren hingen. "Hé, wat is ons grachtenwater eigenlijk helder!" dacht ik. Ik zette mijn duikbril op, deed mijn zwemvliezen aan en begon te snorkelen. Ik noemde alles wat ik zag 'karper', maar dat klopte natuurlijk niet. Ik zwom al decennia met wilde dolfijnen, maar was vanaf toen meteen fan van het 'snorkelparadijs' voor mijn deur.
Snorkelen in schone stadswateren
Ik ben me gaan verdiepen in deze leefwereld en heb speciale toestemming gekregen van de gemeente: Ik ben namelijk de enige persoon in Leiden die snorkelend mag werken in de stadswateren. Zo ben ik nu al ruim 7 jaar bezig om voor de gemeente Leiden te inventariseren wat er leeft en hoe de biotopen onder water werken. Veel dieren hebben een eigen territorium onder het oppervlak. En bekend maakt bemind, waardoor meer bewoners helpen de grachten schoon te houden.
Passieprijs
Stadssnorkelaar
Gouden Zwaluw
Stimuleringsfonds RAVON
Uit het RAVON stimuleringsfonds werd me in november 2015 een bedrag toegekend voor het meerjarige project 'Grondels en ander grachtenleven'.